Koła zębate

Sprawdzanie współpracy stożkowych kół zębatych jest jednym z najważniejszych pomiarów. Przy tej sposobności bowiem dokonujemy nie tylko pomiaru dokładności uzębienia, lecz ponadto sprawdzamy prawidłowość zazębienia.

Poza tymi pomiarami należy również wyszczególnić pomiar cicho-bieżności.

Przyrządy pomiarowe do sprawdzania współpracy są przedstawione. Sprawdzane koła zębate 1 i 2 osadza się na trzpieniach i dosuwa w ten sposób do siebie, aby stożki czołowe ze sobą „licowały", tj. tworzące stożków czołowych były wzajemnym przedłużeniem (w miejscu zetknięcia się stożków podziałowych), przy czym: 1) gdy sprawdzamy oba współpracujące koła należy zachować luz międzyzębny taki, jaki jest przewidziany na rysunku wykonawczym, 2) gdy wykonane kolo sprawdzamy z kołem wzorcowym (które powinno mieć zęby o tyle grubsze, o ile cieńsze zęby ma koło sprawdzane), koła zbliżamy tak, aby nie wykazywały żadnego luzu.

Trzpień koła 1 jest osadzony na wahliwym suporcie przyrządu tak, aby wszelkie nieprawidłowości zazębienia podczas obrotu kół były rejestrowane przy pomocy rysika 3 na papierze wykresowym 4.

W przyrządzie zaś trzpień, na którym jest osadzone koło 2, ma możność przesuwania się wahliwego wzdłuż własnej osi, odwzorowując podczas obrotu kół wszelkie nieprawidłowości zazębienia na papierze wykresowym 4 przy pomocy rysika 3. Należy przy tym zaznaczyć, że lepiej jest gdy kołem 2 jest koło duże aniżeli przeciwnie, gdyż wówczas wszelkie nieprawidłowości zazębienia wyraźniej występują na wykresie. Koło 1 pokręca się korbką 5.